06 Herleid verantwoording tot de essentie

Herleid verantwoording tot de essentie

Wanneer een overheid een subsidie geeft, is het logisch dat de ontvanger verantwoordt wat ermee zal gebeuren of gebeurd is. De kunst bestaat erin om de mate en aard van verantwoording in lijn te krijgen met de mate van subsidiëring. Het is zoeken naar een evenwicht tussen een overdreven bewijslast en een willekeur die misbruik mogelijk maakt.  

 

Daarom is het aangewezen om je af te vragen wat je wil bereiken met verantwoording. Wil je subsidiestromen controleren of een beter inzicht krijgen in het verenigingsleven in je gemeente? Wat is er juridisch minimaal nodig en wat is toegestaan? Voor wie moet verantwoording nuttig zijn? Doen we iets met alle informatie die we opvragen? In welke vorm kan dit best aangeleverd worden?  

 

Verantwoording is een instrument, geen doel. Het kost veel tijd die vaak zinvoller benut kan worden. Herleid de verantwoording tot de essentie. Dat is eenvoudiger en helderder én je bouwt een vertrouwensband op met je verenigingen. Veel structurele en overbodige verantwoording vertrekt vanuit wantrouwen. 

 

De volgende pro’s en contra’s bieden een leidraad om verantwoordingsprocedures onder de loep te nemen.  

Voordelen

  • Een goed doordachte verantwoording kan dienen als kwaliteitscontrole. 

  • Goed opgestelde verantwoordingsstukken maken duidelijk welke organisaties floreren en welke het moeilijk hebben. Het biedt inzicht in het reilen en zeilen van het verenigingsleven in je gemeente 

Nadelen

  • Met veel opgevraagde informatie gebeurt helemaal niks. En/of je komt er eigenlijk niks essentieels mee te weten (bv. aantal bestuursvergaderingen).   

  • Relevante informatie wordt vaak dubbel opgevraagd. 

  • Zowel het opmaken als controleren van de verantwoording kost vaak teveel tijd.  

  • Inefficiënte en verplicht frequente verantwoording leidt tot wrevel en verantwoordingsmoeheid. Het bevordert geen vertrouwensrelatie tussen bestuur en organisatie. 

Aanbevelingen

  • Vraag enkel gegevens op waarmee je écht iets te weten komt of waarmee je effectief iets mee kan. Overbodige gegevensregistratie is voor niemand nuttig. Bovendien kan dat laatste ook in strijd zijn met de geldende GDPR-regelgeving. Overweeg een namenlijst te vervangen door een aantal (bestuurs)leden.  

 

  • Let er op dat de gevraagde bewijslast in verhouding is tot de gegeven subsidie. Werk met vorken of gradaties waarbij een hogere subsidie ook meer verantwoording vergt.   

 

  • Wees flexibel. Overweeg bv. om activiteitenverslagen ook aan de hand van beeldmateriaal (foto’s, flyers, filmpjes…) te laten stofferen. 

 

  • Overweeg om de controle van de aanwending van subsidie steekproefsgewijs te doen. 

 

  • Wees creatief en ga voor win-win: een goed gesprek met de subsidieontvanger kan veel naar boven brengen. Of vraag subsidieontvangers om hun werking/project toe te lichten op een centrale bijeenkomst, als inspiratie voor andere organisaties.  

 

  • Vermijd de drang tot formalisering. Poog niet alle fraudekansen dicht te plamuren, maar zet in op wederzijds vertrouwen. 

Voorbeelden

  • Wie in Overijse een impulssubsidie krijgt wordt bij wijze van verantwoording en terugkoppeling geacht om het gesubsidieerde initiatief of project toe te lichten op een bijeenkomst met andere verenigingen.  

 

 

  • Een organisatie die in Brecht een basissubsidie ontvangt, kan jaarlijks intekenen op projectsubsidies. De aanvraag moet goed uitgewerkt zijn, maar eenmaal goedgekeurd heeft de vereniging recht op 750 euro, onafhankelijk van het feit of het project succesvol is. Er wordt dus ook geen standaard bewijs opgevraagd.